| |
 | |
 |
| Harcerz Wojciech Wajszczuk
"Wojtek"Bojowa Szkoła "Szarych Szeregów"
IV Obwód Armii Krajowej OCHOTA Okręg Warszawa |
 |
Wojciech Wajszczuk (085)
1929 - 1944 | Wojciech ps. "Wojtek" brał udział w Powstaniu na Ochocie. W dniu 2 VIII 1944 r. w trakcie przebijania się oddziałów Ochoty do lasów sękocińskich został schwytany przez Niemców i rozstrzelany w grupie 60 osób pod Pęcicami. |
 Poniżej - wyjątki tekstu i reprodukcje szkiców sytuacyjnych z publikacji: "IV Obwód Armii Krajowej - Ochota, Okręg Warszawa". Józef Kazimierz Wroniszewski. Wydawca - Przedsiębiorstwo Wydawnicze LAM, Warszawa 1977. (ISBN 83-87065-07-2)
(str. 202 - 212)
"Bój pod Pęcicami"
Noc z 1 na 2 sierpnia była chmurna, deszczowa. ...Około godz. 2.00 sprzed bram bloków ZUS przy ul. Niemcewicza 7 i 9 ruszyły oddziały opuszczających Ochotę sil powstańczych. ...Za strażą przednią ruszyła grupa główna z ppłk. "Grzymałą" i kpt. "Pawlakiem", licząca około 400-500 osób. ...Po wyjściu z Reguł powstańcy skierowali się na południe. Przed nimi rozciągał się kilometrowy odcinek drogi początkowo płaskiej, potem dosyć raptownie opadającej ku Pęcicom. ...w granicach 50-150 metrów od skraju parku, wyjechały na drogę w kierunku Reguł z biegnącej nad brzegiem parku zadrzewionej drogi od wsi Pęcice trzy samochody niemieckie, ...Niestety, zaskoczenie podziałało tylko w stosunku do tej niewielkiej grupki Niemców z Pęcic. kliknij na zdjęcia aby powiększyć
Bój pod Pęcicami 2 VIII 1944 r. |
Szlak "Grzymały" |
Odgłosy walki poderwały na nogi kilkudziesięciu żołnierzy oddziału łączności stacjonującego we dworze z radiostacja polowa. ...Nagły ogień przynajmniej dwóch niemieckich karabinów maszynowych zaskoczył szpicę powstańczą w odległości kilkudziesięciu metrów od parku ...i nie przyniósł grupie większych strat ...Kiedy rozpoczął się ostrzał niemiecki z parku, w odległości około 400-500 przed nim... znajdowała się około 100-osobowa powstańcza straż przednia, w której m.in. szedł harcerski pluton z "Zośki" pchor. "Bogusława", harcerski pluton osłonowy pchor. "Janusza" z ppłk. "Grzymała" oraz pluton łączności obwodu prowadzony przez sierż.. Kwiatka "Robaka", a w jego składzie harcerski pluton "Boernerowo". ...Wznoszący się teren - łatwy do pokrycia ogniem, fatalny dla atakujących ...Linia natarcia posuwała się spiesznie do przodu, lecz siły niemieckie na linii ogniowej rosły. ...Bój został zakończony. Po stronie polskiej było 31 poległych i tylu mniej więcej rannych. Lżej ranni wycofali się z oddziałami, inni zostali na polu. Straty niemieckie można chyba ocenić na około 20 zabitych. ...Już po zakończeniu boju rozpoczął się drugi, dwakroć krwawszy akt pęcickiej tragedii. ...Natychmiast po wycofaniu się zwartych grup powstańczych przeczesała pola niemiecka tyraliera. ...Szeroka i gęsta obława niemiecka wyłapała na polach i łąkach oraz w parku i w zabudowaniach folwarcznych wielu ukrywających się powstańców, zebrała z pobojowiska także rannych. Pojmanych w łącznej liczbie ponad 80 osób trzymali Niemcy jakiś czas pod silną strażą w parku, zamknęli ich potem w piwnicach dworu, gdzie SS-mani rozpoczęli śledztwo. Znęcali się i torturowali jeńców, nie wyłączając rannych. Niektórym obiecywali wolność lub wyjazd na roboty do Niemiec. ...
Z wziętych do niewoli ponad 80 jeńców hitlerowcy rozstrzelali 60 osób. Około 20 osób, głównie kobiety, uwolnił - prawdopodobnie na własną odpowiedzialność i bez wiedzy SS-manów - podoficer Wehrmachtu, Ślązak.
Kilka osób podjęło z dobrym skutkiem ryzyko wydostania się z rąk oprawców. ...Ciemności i deszcz sprzyjały także ucieczce z pęcickiego pola śmierci jakiejś liczbie powstańców, którzy szczęśliwie ocaleli nie odkryci przez niemiecką obławę. * * *
Zobacz - Pęcice w lewym
dolnym rogu |
Spośród 91 poległych i wymordowanych w Pęcicach powstańców - 89 osób zostało pogrzebanych we wspólnej mogile w parku. W kwietniu 1946 r. dokonano ekshumacji ich ciał - zidentyfikowano przy tym 67 osób.
Z 2 plutonu 3 kompanii batalionu Szarych Szeregów "Zośka" podczas ekshumacji zostało rozpoznanych 15 żołnierzy: ... Z plutonów IV Obwodu zostało rozpoznanych 47 żołnierzy: ...(miedzy innymi:) ... Wojciech Wajszczuk. ...z pruszkowskiego plutonu polegli: (3 osoby) ...40 osób miało poniżej 20 lat. Najmłodszy z żołnierzy, Zbigniew Chrzanowski liczył lat 14; 15-latkami byli: Michał Dowbor, Zbigniew Matecki, Wojciech Wajszczuk i Wacław Zawadzki. Pięć rozstrzelanych ofiar to kobiety. Ciała 89 powstańców spoczywają nadal w parku pęcickim, w miejscu zbrodni na jeńcach i rannych. Nad ich mogiła w druga rocznice boju został odsłonięty pomnik z napisem: "Polegli na polu chwały 2 VIII 1944".
 W dni pogodne, kiedy słońce chyli się już ku zachodowi, zbliża się do mogiły cień pęcickiego dworu, zabytku architektury klasycystycznej z początki XIX wieku. Na frontonie dworu układają się w napis litery ze spiżu: "Jam dwór polski, co walczy mężnie i strzeże wiernie". * * * Po boju pod Pęcicami ppłk "Grzymała" zebrał na zachodnim brzegu Utraty około 300 żołnierzy, których powiódł na południe, ... Rozpoczęły się przeszło dwutygodniowe dzieje zgrupowania, potem zaś pułku "Grzymała" - zakończone marszem na Mokotów i śmiercią "Grzymały" w nocy z 18 na 19 sierpnia.
Zobacz Gałąź Drzewa
|
Zobacz również: |
 |
 |
|
|
 | |
 |
|
| |
30-07-2004
04-02-2003
)
)
)
)
)
)
)
)
)
